Beëindiging van mediation door mediator

Case
Het gaat om een mediation bij het beeindigen van een huwelijk in gemeenschap van goederen. De man is zzp’er en zal waarschijnlijk een bepaald bedrag aan alimentatie aan de vrouw moeten betalen. Om de behoefte te bepalen zijn financiële gegevens uit het verleden van belang, voor bepalen van draagkracht gaat het om actuele gegevens en om een inschatting van de financiën voor de nabije toekomst. Partijen hebben de mediator meegedeeld dat zij onderling al een bepaald bedrag zijn overeengekomen, en dat kennelijk billijk vinden. De mediator neemt dat niet klakkeloos over, zoals betaamt, en wil een en ander toetsen aan de hand van beschikbare de financiële gegevens. Bij het tekenen van de mediation-overeenkomst is de taak en de rol van de mediator naast andere condities en voorwaarden voldoende ter sprake gekomen. Helaas is en blijft de man heel terughoudend in het aanleveren van door de mediator gevraagde gegevens en vindt dat de mediator hier moeilijk over doet. Vervolgens wil de vrouw in reactie hierop ook bepaalde stukken inzien. Met als resultaat dat partijen na bovenvermelde interventie van de mediator verder uit elkaar liggen dan daarvoor. De mediator besluit de mediation te beëindigen.

Oplossing
Heel vaak moeten partijen geregeld gedurende het mediationproces herinnerd worden aan wat mediation inhoudt en wat de taak en de rol van de mediator is. Met enkel aangeven dat het goed is uitgelegd bij het tekenen van de mediation-overeenkomst, neemt een tuchtrechter dan ook vaak geen genoegen.
Afstemming hierin loopt als het ware als een rode draad door de mediation heen. De verwachtingen over en weer tussen partijen moeten kloppen. Bij onvoldoende aandacht hiervoor, is de kans groot dat een partij ontevreden is over de mediator en dat dit zelfs in een klacht bij het MFN-Register/STM kan resulteren.

Aanbevolen handelwijze voorgelegde casus
Leg partijen nog eens duidelijk uit wat de taak en de rol van de mediator is. Probeer overeenstemming te krijgen met die partij, die de genoemde rol accepteert. Beëindig bij niet acceptatie de mediation op voorgeschreven wijze. Wat dit laatste betreft stelt de tuchtrechter dat in het (officiële) beëindigingbericht niets anders vermeld mag worden dan dat de mediation beëindigd is op bepaalde datum zonder overeenstemming. Met daarbij uiteraard nog eens een vermelding van de vertrouwelijkheid en geheimhouding. Verder niet.

De mediator heeft dan vantevoren nog eens duidelijk de zaak op scherp gesteld en gewaarschuwd voor beëindiging van de mediation als niet met de werkwijze van de mediator, i.c. door de man, ingestemd wordt. In deze casus ging de man niet akkoord. Hij heeft de mediator van alles verweten, en was voornemens een klacht bij MFN/SKM in te dienen. Uit onder andere de e-mailuitwisseling zelf, voorafgaand aan het officiële beëindigingbericht, kan duidelijk opgemaakt worden waarom de mediation beëindigd is. Deze e-mailuitwisseling valt net als al het andere in de mediation, onder de vertrouwelijkheid en geheimhouding. De vrouw mag dan ook niet in een opvolgende rechtszaak de man verwijten dat hij de mediation gefrustreerd heeft en heeft doen mislukken. Deze e-mailuitwisseling kan in een eventueel opvolgende tuchtzaak wél door de mediator voor de tuchtrechter ingebracht worden ter verweer.
In een onlangs door mij als NMVvp begeleide tuchtzaak heeft de Tuchtcommissie (24-1-2020 M-2019-15) zich nog eens uitgesproken over de (betrekkelijke) vrijheid van de mediator om de mediation te beëindigen. Zie notitie mr. A. Schaberg 9-4-2020, website MFN.

Conclusie: de vrijheid mediation te beëindigen lijkt begrensd door het criterium dat de mediator, professioneel gezien, geen heil meer ziet in de voortgang van de mediation. De mediator zal dan daarvoor bij de Tuchtcommissie in voorkomend geval met een goed en aannemelijk verhaal moeten komen.